รูปแบบแนวคิดทางทฤษฎี และงานวิจัยเกี่ยวกับปัจจัยเชิงสาเหตุของการเรียนรู้แบบนำตนเอง
Theoretical Models and Researches Involving Causal Factors of Self - directed Learning


จารุวรรณ เขียวน้ำชุม
นิสิตระดับปริญญาเอก สาขาวิจัย วัดผล และสถิติการศึกษา
คณะศึกษาศาสตร์  มหาวิทยาลัยบูรพา

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สุรีพร อนุศาสนนันท์ และรองศาสตราจารย์ ดร.ไพรัตน์ วงษ์นาม
คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา


บทคัดย่อ
                      บทความนี้แบ่งออกเป็น 2 ตอน ตอนที่ 1 เป็นการประมวลรูปแบบแนวคิดทางทฤษฎีเกี่ยวกับการเรียนรู้แบบนำตนเอง ตอนที่ 2 เป็นการทบทวนงานวิจัยเกี่ยวกับปัจจัยเชิงสาเหตุของการเรียนรู้แบบนำตนเอง ในตอนที่ 1 เป็นรูปแบบแนวคิดทางทฤษฎีเกี่ยวกับการเรียนรู้แบบนำตนเองนั้น ได้จำแนกออกเป็น 3 กลุ่มแนวคิด คือ 1) รูปแบบแนวคิดเชิงเส้นตรง เป็นกลุ่มที่มีมุมมองการเรียนรู้แบบนำตนเองว่าเป็นกระบวนการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นเป็นลำดับขั้น      เริ่มจากขั้นหนึ่งไปสู่ขั้นต่อๆ ไป จนบรรลุเป้าหมายการเรียนรู้  2) รูปแบบแนวคิดเชิงปฏิสัมพันธ์ เป็นกลุ่มที่มีมุมมองว่า การเรียนรู้แบบนำตนเองเกิดขึ้นจากปฏิสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบภายในตัวผู้เรียน กับตัวแปรอื่นนอกตัวผู้เรียน   และ 3) รูปแบบแนวคิดเชิงการเรียนการสอน ซึ่งมีมุมมองว่า การเรียนรู้แบบนำตนเองจะพัฒนาขึ้น ภายใต้การแสดงบทบาทและแนวทางการดำเนินการเรียนสอนของครูที่สอดคล้องกับการเรียนรู้ในแต่ละขั้น คือ ขั้นพึ่งพา ขั้นสนใจ      ขั้นเข้าเกี่ยว และขั้นการชี้นำตนเอง ในตอนที่ 2 เป็นการทบทวนงานวิจัยเกี่ยวกับปัจจัยเชิงสาเหตุของการเรียนรู้แบบนำตนเองนั้น พบว่า ตัวแปรที่ส่งผลต่อการเรียนรู้แบบนำตนเอง มีทั้งตัวแปรจิตลักษณะภายในตัวผู้เรียนและปัจจัยแวดล้อมอื่นๆ นอกตัวผู้เรียน แต่อย่างไรก็ตาม ยังคงมีตัวแปรอีกมากที่อาจจะมีอิทธิพลต่อการเรียนรู้แบบนำตนเอง      ซึ่งจะเป็นประเด็นของโจทย์วิจัยที่ควรศึกษาค้นคว้าต่อไป

           คำสำคัญ : การเรียนรู้แบบนำตนเอง   รูปแบบแนวคิดทางทฤษฎีเกี่ยวกับการเรียนรู้แบบนำตนเอง   รูปแบบ
แนวคิดเชิงเส้นตรง   รูปแบบแนวคิดเชิงปฏิสัมพันธ์   รูปแบบแนวคิดเชิงการเรียนการสอน


Abstract

                    This article divided into two parts, part 1: gathering theoretical models of self-directed learning and part 2: reviewing researches involved causal factors effect on self-directed learning. In the first part, the theoretical models categorized into 3 groups of thought; namely 1) Linear Model, which viewed      self-directed learning as a step process, from first step to another step until met the learning goal;                    2) Interactive Model, which viewed that self-directed learning caused of interaction between personal factors and external factors of learners, and 3) Instructional Model, which viewed that self-directed learning developed under teacher role and instructional process consistent with 4 learning stages: Dependent Stage, Interested Stage, Involved Stage, and Self-direction Stage. In the second part,            as a causal factors researches reviewed of self - directed learning, the findings revealed that variables influencing self-directed learning comprises of both psychological characteristics within learners and other environment factors.  However, it still remained some variables might effected on self - directed learning which was the research questions and need to find out for further study.



           Keywords:Self - directed Learning, Theoretical Models of Self - directed Learning, Linear Model,
Interactive Model, Instructional Model